Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) (122 page)

ἐγὼ δ᾽ ἀεί πως φιλακόλου-
θός εἰμι καὶ μετ᾽ αὐτῆς
παίζων χορεύειν βούλομαι.

Ξανθίας
κἄγωγε πρός.

Χορός

βούλεσθε δῆτα κοινῇ
σκώψωμεν Ἀρχέδημον;
ὃς ἑπτέτης ὢν οὐκ ἔφυσε φράτερας.
Χορός

νυνὶ δὲ δημαγωγεῖ
ἐν τοῖς ἄνω νεκροῖσι,
425
κἀστὶν τὰ πρῶτα τῆς ἐκεῖ μοχθηρίας.
Χορός

τὸν Κλεισθένους δ᾽ ἀκούω
ἐν ταῖς ταφαῖσι πρωκτὸν
τίλλειν ἑαυτοῦ καὶ σπαράττειν τὰς γνάθους:
Χορός

κἀκόπτετ᾽ ἐγκεκυφώς,
430
κἄκλαε κἀκεκράγει
Σεβῖνον ὅστις ἐστὶν ἁναφλύστιος.
Χορός

καὶ Καλλίαν γέ φασι
τοῦτον τὸν Ἱπποβίνου
κύσθου λεοντῆν ναυμαχεῖν ἐνημμένον.
Διόνυσος

435
ἔχοιτ᾽ ἂν οὖν φράσαι νῷν
Πλούτων᾽ ὅπου ‘νθάδ᾽ οἰκεῖ;
ξένω γάρ ἐσμεν ἀρτίως ἀφιγμένω.
Χορός

μηδὲν μακρὰν ἀπέλθῃς,
μηδ᾽ αὖθις ἐπανέρῃ με,
440
ἀλλ᾽ ἴσθ᾽ ἐπ᾽ αὐτὴν θύραν ἀφιγμένος.

Διόνυσος

αἴροι᾽ ἂν αὖθις ὦ παῖ.

Ξανθίας

τουτὶ τί ἦν τὸ πρᾶγμα;
ἀλλ᾽ ἢ Διὸς Κόρινθος ἐν τοῖς στρώμασιν.

Χορός

χωρεῖτε
445
νῦν ἱερὸν ἀνὰ κύκλον θεᾶς, ἀνθοφόρον ἀν᾽ ἄλσος
παίζοντες οἷς μετουσία θεοφιλοῦς ἑορτῆς:
ἐγὼ δὲ σὺν ταῖσιν κόραις εἶμι καὶ γυναιξίν,
οὗ παννυχίζουσιν θεᾷ, φέγγος ἱερὸν οἴσων.

Χορός

χωρῶμεν ἐς πολυρρόδους
450
λειμῶνας ἀνθεμώδεις,
τὸν ἡμέτερον τρόπον
τὸν καλλιχορώτατον
παίζοντες, ὃν ὄλβιαι
Μοῖραι ξυνάγουσιν.

Χορός

455
μόνοις γὰρ ἡμῖν ἥλιος
καὶ φέγγος ἱλαρόν ἐστιν,
ὅσοι μεμυήμεθ᾽ εὐ-
σεβῆ τε διήγομεν
τρόπον περὶ τοὺς ξένους
καὶ τοὺς ἰδιώτας.

Διόνυσος

460
ἄγε δὴ τίνα τρόπον τὴν θύραν κόψω; τίνα;
πῶς ἐνθάδ᾽ ἄρα κόπτουσιν οὑπιχώριοι;

Ξανθίας

οὐ μὴ διατρίψεις, ἀλλὰ γεύσει τῆς θύρας,
καθ᾽ Ἡρακλέα τὸ σχῆμα καὶ τὸ λῆμ᾽ ἔχων.

Διόνυσος

παῖ παῖ.

Ἄ
ιακος
τίς οὗτος;

Διόνυσος
Ἡρακλῆς ὁ καρτερός.

Ἄ
ιακος

465
ὦ βδελυρὲ κἀναίσχυντε καὶ τολμηρὲ σὺ
καὶ μιαρὲ καὶ παμμίαρε καὶ μιαρώτατε,
ὃς τὸν κύν᾽ ἡμῶν ἐξελάσας τὸν Κέρβερον
ἀπῇξας ἄγχων κἀποδρὰς ᾤχου λαβών,
ὃν ἐγὼ ‘φύλαττον. ἀλλὰ νῦν ἔχει μέσος:
470
τοία Στυγός σε μελανοκάρδιος πέτρα
Ἀχερόντιός τε σκόπελος αἱματοσταγὴς
φρουροῦσι, Κωκυτοῦ τε περίδρομοι κύνες,
ἔχιδνά θ᾽ ἑκατογκέφαλος, ἣ τὰ σπλάγχνα σου
διασπαράξει, πλευμόνων τ᾽ ἀνθάψεται
475
Ταρτησία μύραινα: τὼ νεφρὼ δέ σου
αὐτοῖσιν ἐντέροισιν ᾑματωμένω
διασπάσονται Γοργόνες Τειθράσιαι,
ἐφ᾽ ἃς ἐγὼ δρομαῖον ὁρμήσω πόδα.

Ξανθίας

οὗτος τί δέδρακας;

Διόνυσος
ἐγκέχοδα: κάλει θεόν.

Ξανθίας

480
ὦ καταγέλαστ᾽ οὔκουν ἀναστήσει ταχὺ
πρίν τινά σ᾽ ἰδεῖν ἀλλότριον;

Διόνυσος
ἀλλ᾽ ὡρακιῶ.
ἀλλ᾽ οἶσε πρὸς τὴν καρδίαν μου σφογγιάν.

Ξανθίας

ἰδοὺ λαβέ, προσθοῦ.

Διόνυσος
ποῦ ‘στιν;

Ξανθίας
ὦ χρυσοῖ θεοὶ
ἐνταῦθ᾽ ἔχεις τὴν καρδίαν;

Διόνυσος
δείσασα γὰρ
485
ἐς τὴν κάτω μου κοιλίαν καθείρπυσεν.

Ξανθίας

ὦ δειλότατε θεῶν σὺ κἀνθρώπων.

Διόνυσος
ἐγώ;
πῶς δειλὸς ὅστις σφογγιὰν ᾔτησά σε;
οὐκ ἂν ἕτερός γ᾽ αὔτ᾽ ἠργάσατ᾽ ἀνήρ.

Ξανθίας
ἀλλὰ τί;

Διόνυσος

κατέκειτ᾽ ἂν ὀσφραινόμενος, εἴπερ δειλὸς ἦν:
490
ἐγὼ δ᾽ ἀνέστην καὶ προσέτ᾽ ἀπεψησάμην.

Ξανθίας

ἀνδρεῖά γ᾽ ὦ Πόσειδον.

Διόνυσος
οἶμαι νὴ Δία.
σὺ δ᾽ οὐκ ἔδεισας τὸν ψόφον τῶν ῥημάτων
καὶ τὰς ἀπειλάς;

Ξανθίας
οὐ μὰ Δί᾽ οὐδ᾽ ἐφρόντισα.

Διόνυσος

ἴθι νυν ἐπειδὴ ληματίας κἀνδρεῖος εἶ,
495
σὺ μὲν γενοῦ ‘γὼ τὸ ῥόπαλον τουτὶ λαβὼν
καὶ τὴν λεοντῆν, εἴπερ ἀφοβόσπλαγχνος εἶ:
ἐγὼ δ᾽ ἔσομαί σοι σκευοφόρος ἐν τῷ μέρει.

Ξανθίας

φέρε δὴ ταχέως αὔτ᾽: οὐ γὰρ ἀλλὰ πειστέον:
καὶ βλέψον ἐς τὸν Ἡρακλειοξανθίαν,
500
εἰ δειλὸς ἔσομαι καὶ κατὰ σὲ τὸ λῆμ᾽ ἔχων.

Διόνυσος

μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἀληθῶς οὑκ Μελίτης μαστιγίας.
φέρε νυν ἐγὼ τὰ στρώματ᾽ αἴρωμαι ταδί.

Θεράπαινα

ὦ φίλταθ᾽ ἥκεις Ἡράκλεις; δεῦρ᾽ εἴσιθι.
ἡ γὰρ θεός σ᾽ ὡς ἐπύθεθ᾽ ἥκοντ᾽, εὐθέως
505
ἔπεττεν ἄρτους, ἧψε κατερεικτῶν χύτρας
ἔτνους δύ᾽ ἢ τρεῖς, βοῦν ἀπηνθράκιζ᾽ ὅλον,
πλακοῦντας ὤπτα κολλάβους. ἀλλ᾽ εἴσιθι.

Ξανθίας

κάλλιστ᾽, ἐπαινῶ.

Θεράπαινα
μὰ τὸν Ἀπόλλω οὐ μή σ᾽ ἐγὼ
περιόψομἀπελθόντ᾽, ἐπεί τοι καὶ κρέα
510
ἀνέβραττεν ὀρνίθεια, καὶ τραγήματα
ἔφρυγε, κᾦνον ἀνεκεράννυ γλυκύτατον.
ἀλλ᾽ εἴσιθ᾽ ἅμ᾽ ἐμοί.

Ξανθίας
πάνυ καλῶς.

Θεράπαινα
ληρεῖς ἔχων
οὐ γάρ σ᾽ ἀφήσω. καὶ γὰρ αὐλητρίς γέ σοι
ἥδ᾽ ἔνδον ἔσθ᾽ ὡραιοτάτη κὠρχηστρίδες
515
ἕτεραι δύ᾽ ἢ τρεῖς.

Ξανθίας
πῶς λέγεις; ὀρχηστρίδες;

Θεράπαινα

ἡβυλλιῶσαι κἄρτι παρατετιλμέναι.
ἀλλ᾽ εἴσιθ᾽, ὡς ὁ μάγειρος ἤδη τὰ τεμάχη
ἔμελλ᾽ ἀφαιρεῖν χἠ τράπεζ᾽ εἰσῄρετο.

Ξανθίας

ἴθι νυν φράσον πρώτιστα ταῖς ὀρχηστρίσιν
520
ταῖς ἔνδον οὔσαις αὐτὸς ὅτι εἰσέρχομαι.
ὁ παῖς ἀκολούθει δεῦρο τὰ σκεύη φέρων.

Διόνυσος

ἐπίσχες οὗτος. οὔ τί που σπουδὴν ποιεῖ,
ὁτιή σε παίζων Ἡρακλέα ‘νεσκεύασα;
οὐ μὴ φλυαρήσεις ἔχων ὦ Ξανθία,
525
ἀλλ᾽ ἀράμενος οἴσεις πάλιν τὰ στρώματα.

Ξανθίας

τί δ᾽ ἔστιν; οὔ τι πού μ᾽ ἀφελέσθαι διανοεῖ
ἅδωκας αὐτός;

Διόνυσος
οὐ τάχ᾽, ἀλλ᾽ ἤδη ποιῶ.
κατάθου τὸ δέρμα.

Ξανθίας
ταῦτ᾽ ἐγὼ μαρτύρομαι
καὶ τοῖς θεοῖσιν ἐπιτρέπω.

Διόνυσος
ποίοις θεοῖς;
530
τὸ δὲ προσδοκῆσαί σ᾽ οὐκ ἀνόητον καὶ κενὸν
ὡς δοῦλος ὢν καὶ θνητὸς Ἀλκμήνης ἔσει;

Ξανθίας

ἀμέλει καλῶς: ἔχ᾽ αὔτ᾽. ἴσως γάρ τοί ποτε
ἐμοῦ δεηθείης ἄν, εἰ θεὸς θέλοι.

Χορός

ταῦτα μὲν πρὸς ἀνδρός ἐστι
νοῦν ἔχοντος καὶ φρένας καὶ
535
πολλὰ περιπεπλευκότος,
μετακυλίνδειν αὑτὸν ἀεὶ
πρὸς τὸν εὖ πράττοντα τοῖχον
μᾶλλον ἢ γεγραμμένην
εἰκόν᾽ ἑστάναι, λαβόνθ᾽ ἓν
σχῆμα: τὸ δὲ μεταστρέφεσθαι
πρὸς τὸ μαλθακώτερον
540
δεξιοῦ πρὸς ἀνδρός ἐστι
καὶ φύσει Θηραμένους.

Διόνυσος

οὐ γὰρ ἂν γέλοιον ἦν, εἰ
Ξανθίας μὲν δοῦλος ὢν ἐν
στρώμασιν Μιλησίοις
ἀνατετραμμένος κυνῶν ὀρ-
χηστρίδ᾽ εἶτ᾽ ᾔτησεν ἀμίδ᾽, ἐγὼ
δὲ πρὸς τοῦτον βλέπων
545
τοὐρεβίνθου ‘δραττόμην, οὗ-
τος δ᾽ ἅτ᾽ ὢν αὐτὸς πανοῦργος
εἶδε, κᾆτ᾽ ἐκ τῆς γνάθου
πὺξ πατάξας μοὐξέκοψε
τοῦ χοροῦ τοὺς προσθίους;

Πανδοκευτρία

Πλαθάνη Πλαθάνη δεῦρ᾽ ἔλθ᾽, ὁ πανοῦργος οὑτοσί,
550
ὃς ἐς τὸ πανδοκεῖον εἰσελθών ποτε
ἑκκαίδεκ᾽ ἄρτους κατέφαγ᾽ ἡμῶν.

Πλαθάνη
νὴ Δία
ἐκεῖνος αὐτὸς δῆτα.

Ξανθίας
κακὸν ἥκει τινί.

Πανδοκευτρία

καὶ κρέα γε πρὸς τούτοισιν ἀνάβραστ᾽ εἴκοσιν
ἀν᾽ ἡμιωβολιαῖα.

Ξανθίας
δώσει τις δίκην.

Πανδοκευτρία

555
καὶ τὰ σκόροδα τὰ πολλά.

Διόνυσος
ληρεῖς ὦ γύναι
κοὐκ οἶσθ᾽ ὅ τι λέγεις.

Πανδοκευτρία
οὐ μὲν οὖν με προσεδόκας,
ὁτιὴ κοθόρνους εἶχες, ἂν γνῶναί σ᾽ ἔτι;
τί δαί; τὸ πολὺ τάριχος οὐκ εἴρηκά πω.

Πλαθάνη
.

μὰ Δί᾽ οὐδὲ τὸν τυρόν γε τὸν χλωρὸν τάλαν,
560
ὃν οὗτος αὐτοῖς τοῖς ταλάροις κατήσθιεν

Πανδοκευτρία

κἄπειτ᾽ ἐπειδὴ τἀργύριον ἐπραττόμην,
ἔβλεψεν ἔς με δριμὺ κἀμυκᾶτό γε.

Ξανθίας

τούτου πάνυ τοὔργον: οὗτος ὁ τρόπος πανταχοῦ.

Πανδοκευτρία

καὶ τὸ ξίφος γ᾽ ἐσπᾶτο μαίνεσθαι δοκῶν.

Πλαθάνη

565
νὴ Δία τάλαινα.

Πανδοκευτρία
νὼ δὲ δεισάσα γέ που
ἐπὶ τὴν κατήλιφ᾽ εὐθὺς ἀνεπηδήσαμεν:
ὁ δ᾽ ᾤχετ᾽ ἐξᾴξας γε τὰς ψιάθους λαβών.

Ξανθίας

καὶ τοῦτο τούτου τοὔργον.

Πλαθάνη
ἀλλ᾽ ἐχρῆν τι δρᾶν.

Πανδοκευτρία

ἴθι δὴ κάλεσον τὸν προστάτην Κλέωνά μοι.

Πλαθάνη

570
σὺ δ᾽ ἔμοιγ᾽ ἐάνπερ ἐπιτύχῃς Ὑπέρβολον,
ἵν᾽ αὐτὸν ἐπιτρίψωμεν.

Πανδοκευτρία
ὦ μιαρὰ φάρυξ,
ὡς ἡδέως ἄν σου λίθῳ τοὺς γομφίους
κόπτοιμ᾽ ἄν, οἷς μου κατέφαγες τὰ φορτία.

Πλαθάνη

ἐγὼ δέ γ᾽ ἐς τὸ βάραθρον ἐμβάλοιμί σε.

Πανδοκευτρία

575
ἐγὼ δὲ τὸν λάρυγγ᾽ ἂν ἐκτέμοιμί σου
δρέπανον λαβοῦσ᾽, ᾧ τὰς χόλικας κατέσπασας.

Πλαθάνη
.

ἀλλ᾽ εἶμ᾽ ἐπὶ τὸν Κλέων᾽, ὃς αὐτοῦ τήμερον
ἐκπηνιεῖται ταῦτα προσκαλούμενος.

Διόνυσος

κάκιστ᾽ ἀπολοίμην, Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ.

Ξανθίας

580
οἶδ᾽ οἶδα τὸν νοῦν: παῦε παῦε τοῦ λόγου.
οὐκ ἂν γενοίμην Ἡρακλῆς ἄν.

Διόνυσος
μηδαμῶς
ὦ Ξανθίδιον.

Ξανθίας
καὶ πῶς ἂν Ἀλκμήνης ἐγὼ
υἱὸς γενοίμην δοῦλος ἅμα καὶ θνητὸς ὤν;

Διόνυσος

οἶδ᾽ οἶδ᾽ ὅτι θυμοῖ, καὶ δικαίως αὐτὸ δρᾷς:
585
κἂν εἴ με τύπτοις, οὐκ ἂν ἀντείποιμί σοι.
ἀλλ᾽ ἤν σε τοῦ λοιποῦ ποτ᾽ ἀφέλωμαι χρόνου,
πρόρριζος αὐτός, ἡ γυνή, τὰ παιδία,
κάκιστ᾽ ἀπολοίμην, κἀρχέδημος ὁ γλάμων.

Ξανθίας

δέχομαι τὸν ὅρκον κἀπὶ τούτοις λαμβάνω.

Χορός

590
νῦν σὸν ἔργον ἔστ᾽, ἐπειδὴ
τὴν στολὴν εἴληφας ἥνπερ
εἶχες ἐξ ἀρχῆς πάλιν,
ἀνανεάζειν ...
καὶ βλέπειν αὖθις τὸ δεινόν,
τοῦ θεοῦ μεμνημένον
ᾧπερ εἰκάζεις σεαυτόν.
εἰ δὲ παραληρῶν ἁλώσει
595
κἀκβαλεῖς τι μαλθακόν,
αὖθις αἴρεσθαί σ᾽ ἀνάγκη
‘σται πάλιν τὰ στρώματα.

Ξανθίας

οὐ κακῶς ὦνδρες παραινεῖτ᾽,
ἀλλὰ καὐτὸς τυγχάνω ταῦτ᾽
ἄρτι συννοούμενος.
ὅτι μὲν οὖν, ἢν χρηστὸν ᾖ τι,
600
ταῦτ᾽ ἀφαιρεῖσθαι πάλιν πειράσεταί
μ᾽ εὖ οἶδ᾽ ὅτι.
ἀλλ᾽ ὅμως ἐγὼ παρέξω
‘μαυτὸν ἀνδρεῖον τὸ λῆμα
καὶ βλέποντ᾽ ὀρίγανον.
δεῖν δ᾽ ἔοικεν, ὡς ἀκούω
τῆς θύρας καὶ δὴ ψόφον.

Ἄ
ιακος

605
ξυνδεῖτε ταχέως τουτονὶ τὸν κυνοκλόπον,
ἵνα δῷ δίκην: ἀνύετον.

Διόνυσος
ἥκει τῳ κακόν.

Ξανθίας

οὐκ ἐς κόρακας; μὴ πρόσιτον.

Ἄ
ιακος
εἶεν, καὶ μάχει;
ὁ Διτύλας χὠ Σκεβλύας χὠ Παρδόκας
χωρεῖτε δευρὶ καὶ μάχεσθε τουτῳί.

Διόνυσος

610
εἶτ᾽ οὐχὶ δεινὰ ταῦτα, τύπτειν τουτονὶ
κλέπτοντα πρὸς τἀλλότρια;

Ἄ
ιακος
μἀλλ᾽ ὑπερφυᾶ.

Διόνυσος

σχέτλια μὲν οὖν καὶ δεινά.

Ξανθίας
καὶ μὴν νὴ Δία
εἰ πώποτ᾽ ἦλθον δεῦρ᾽, ἐθέλω τεθνηκέναι,
ἢ ‘κλεψα τῶν σῶν ἄξιόν τι καὶ τριχός.
615
καί σοι ποιήσω πρᾶγμα γενναῖον πάνυ:
βασάνιζε γὰρ τὸν παῖδα τουτονὶ λαβών,
κἄν ποτέ μ᾽ ἕλῃς ἀδικοῦντ᾽, ἀπόκτεινόν μ᾽ ἄγων.

Ἄ
ιακος

καὶ πῶς βασανίσω;

Ξανθίας
πάντα τρόπον, ἐν κλίμακι
δήσας κρεμάσας ὑστριχίδι μαστιγῶν, δέρων,
620
στρεβλῶν, ἔτι δ᾽ ἐς τὰς ῥῖνας ὄξος ἐγχέων,
πλίνθους ἐπιτιθείς, πάντα τἄλλα, πλὴν πράσῳ
μὴ τύπτε τοῦτον μηδὲ γητείῳ νέῳ.

Ἄ
ιακος

δίκαιος ὁ λόγος: κἄν τι πηρώσω γέ σου
τὸν παῖδα τύπτων, τἀργύριόν σοι κείσεται.

Ξανθίας

625
μὴ δῆτ᾽ ἔμοιγ᾽. οὕτω δὲ βασάνιζ᾽ ἀπαγαγών.

Ἄ
ιακος

αὐτοῦ μὲν οὖν, ἵνα σοὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς λέγῃ.
κατάθου σὺ τὰ σκεύη ταχέως, χὤπως ἐρεῖς
ἐνταῦθα μηδὲν ψεῦδος.

Διόνυσος
ἀγορεύω τινὶ
ἐμὲ μὴ βασανίζειν ἀθάνατον ὄντ᾽: εἰ δὲ μή,
630
αὐτὸς σεαυτὸν αἰτιῶ.

Ἄ
ιακος
λέγεις δὲ τί;

Διόνυσος

ἀθάνατος εἶναί φημι Διόνυσος Διός,
τοῦτον δὲ δοῦλον.

Ἄ
ιακος
ταῦτ᾽ ἀκούεις;

Ξανθίας
φήμ᾽ ἐγώ.
καὶ πολύ γε μᾶλλόν ἐστι μαστιγωτέος:
εἴπερ θεὸς γάρ ἐστιν, οὐκ αἰσθήσεται.

Διόνυσος

635
τί δῆτ᾽, ἐπειδὴ καὶ σὺ φῂς εἶναι θεός,
οὐ καὶ σὺ τύπτει τὰς ἴσας πληγὰς ἐμοί;

Ξανθίας

δίκαιος ὁ λόγος: χὠπότερόν γ᾽ ἂν νῷν ἴδῃς
κλαύσαντα πρότερον ἢ προτιμήσαντά τι
τυπτόμενον, εἶναι τοῦτον ἡγοῦ μὴ θεόν.

Ἄ
ιακος

640
οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως οὐκ εἶ σὺ γεννάδας ἀνήρ:
χωρεῖς γὰρ ἐς τὸ δίκαιον. ἀποδύεσθε δή.

Ξανθίας

πῶς οὖν βασανιεῖς νὼ δικαίως;

Ἄ
ιακος
ῥᾳδίως:
πληγὴν παρὰ πληγὴν ἑκάτερον.

Ξανθίας
καλῶς λέγεις.

Ἄ
ιακος

ἰδού.

Ξανθίας
σκόπει νυν ἤν μ᾽ ὑποκινήσαντ᾽ ἴδῃς.

Ἄ
ιακος

645
ἤδη ‘πάταξά σ᾽.

Ξανθίας
οὐ μὰ Δί᾽.

Ἄ
ιακος
οὐδ᾽ ἐμοὶ δοκεῖς.
ἀλλ᾽ εἶμ᾽ ἐπὶ τονδὶ καὶ πατάξω.

Διόνυσος
πηνίκα;

Ἄ
ιακος